اعتماد به نفس و نکات مربوط به آن
- تا حالا در رابطه با اعتماد به نفس فکر کردهاید؟
- مفهوم اعتماد به نفس برای شما واضح است یا تصور میکنید که آن را میشناسید؟
- اعتماد به نفس چه اهمیتی دارد؟
- اعتماد به نفس بالا یا پایین چیست؟
- با راهها و تمرینات افزایش اعتماد به نفس آشنا هستید؟
اعتماد به نفس یکی از موضوعاتی است که زندگی هر فردی را تحت تاثیر قرار میدهد. این موضوع تاثیر بسیاری در موفقیت و عدم موفقیت هر فرد در حوزههای مختلف دارد.
ولی مسئله اینجاست که اکثر افراد تصور میکنند در رابطه با این موضوع همه چیز را دانسته و نیازی به مطالعه ندارند. در حالی که اینطور نیست و شما با مطالعه این مطلب متوجه مفهوم اعتماد به نفس میشوید.
پس در این محتوا با گروه آموزشی رضا کلاهی همراه باشید تا به صورت کامل در رابطه با این موضوع مهم، اطلاعات کاملی را به دست آورید.
آنچه در این مطلب میخوانید!
اعتماد به نفس چیست؟
قبل از اینکه به این سوال پاسخ بدهیم باید نکتهای را یادآوری کنیم. اعتماد به نفس با عزت نفس متفاوت است و شما باید به تفاوت این دو موضوع مهم توجه کنید.
در واقع میتوان گفت اعتماد به نفس زیر مجموعه عزت نفس و یکی از لازمههای رسیدن به عزت نفس بالاست. ما در مطلب تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس به صورت کامل در رابطه با این موضوع صحبت کردیم.
خب حالا به سراغ بحث اصلی خواهیم رفت. اعتماد به نفس چیست؟ اعتماد به نفس همان باور و اعتقادی است که شما نسبت به تواناییهای خود در هر حوزهای دارید.
معنای اعتماد به نفس در سه کلمه خلاصه میشود: خودباوری در زمینهای خاص.
زمانی که فرد در کار خاصی مهارت لازم را داشته و تصور ذهنی او برای انجام فعالیت مورد نظر و توانایی خود در آن مثبت باشد، اعتماد به نفس بالایی در همان حوزه خواهد داشت.
همانطور که میبینید ما در تمام جملاتی که در رابطه با تعریف اعتماد به نفس بیان کردیم، از عبارت در حوزهای خاص استفاده نمودیم. آیا شما متوجه این عبارت مهم شدید؟ این عبارت نشانگر چیست؟
این نشان میدهد اعتماد به نفس در هر زمینهای با زمینه دیگر متفاوت است. برای مثال ممکن است شما در زمینه نقاشی و طراحی بسیار خوب ظاهر شده و احساس اعتماد به نفس بالایی در این حوزه داشته باشید ولی در عوض آن، در زمینه آشپزی به هیچ وجه اعتماد به نفس نداشته باشید، چراکه به توانایی خود در انجام آن ایمان نداشته و مهارتی در این زمینه حس نمیکنید.
شما میتوانید به عنوان قدم اول لیستی از فعالیتهایی که در آنها از اعتماد به نفس خوبی برخودارید، تهیه کنید و در رابطه با وضعیت اعتماد به نفستان، اطلاعات بیشتری به دست آورید.
موفقیتهایی که هر فرد در گذشته در زمینه مورد نظر به دست آورده، تاثیر زیادی در ادامه مسیر او و میزان اعتماد به نفس شخص در همان حوزه دارد. در واقع این یک شرایط روانی است که با توجه به تواناییها و تجربههای فرد به وجود میآید.
نکته جالبی که در این مورد وجود دارد این است که اعتماد به نفس افراد تا سن ۵ سالگی کامل میشود. محققانی که در مورد این موضوع تحقیق کردهاند به این نتیجه رسیدند که کودکان ۵ ساله از اعتماد به نفس کاملی برخوردارند و میتوان به لحاظ تکامل، آنها را با یک انسان بالغ مقایسه نمود.
اهمیت اعتماد به نفس
به نطر شما در صورتی که در انجام کاری اعتماد به نفس نداشته باشیم، میتوانیم آن را انجام دهیم؟ با توجه به تعریف اعتماد به نفس، اگر ما در مورد توانایی خود در انجام کاری (مثلا نواختن موسیقی) مطمئن نباشیم و اصلا در خود نبینیم که بتوانیم آن را انجام دهیم، قطعا در آن موفق نمیشویم.
زمانی که ما در کاری اعتماد به نفس نداشته باشیم یا آن را شروع نکرده و به تعویق میاندازیم یا در صورت انجام آن، باکیفتی بسیار پایین و مشکلات زیادی آن را انجام خواهیم داد. درست مانند قانون جذب که مغز شما توانایی جذب اتفاقات بد و خوب را همزمان دارد.
زمانی که ما در کار خود مشکلاتی میبینیم و موفقیتی را در مسیر حرکت رقم نمیزنیم، هر روز بیشتر از دیروز ناامید میشویم و این موضوع در عزت نفس ما نیز تاثیرگذار خواهد بود و ممکن است در زمنیههای دیگر زندگی نیز اختلال ایجاد کند.
با کمی دقت در زندگی انسانهای موفق در هر حوزهای میتوانید اهمیت اعتماد به نفس را کامل درک کنید. اگر این افراد در حوزه مورد نظر خود اعتماد به نفس نداشتند بازهم میتوانستند موفق شوند؟
قطعا جواب منفی است. شما قهرمان کشتی را در نظر بگیرید. این فرد بدون داشتن توانایی و مهارت در این ورزش میتوانست قهرمان شود؟
یا اگر به تواناییهای خود اعتقاد و ایمان نداشت، میتوانست سختیها و شکستهای مسیر را تحمل کند و آنقدر به راهش ادامه دهد تا به قهرمانی برسد؟
قطعا جواب هر دو سوال منفی است. در مسیر موفقیت سنگ ریزه و گاهی سنگهای بزرگ زیادی وجود دارد که برای عبور از آنها، خسته نشدن و ادامه دادن به تنها چیزی که نیاز دارید اعتماد به نفس در راه است.
تمام اینها دلایلی برای بیان اهمیت اعتماد به نفس است و شما میتوانید با توجه به آنها در رابطه با اعتماد به نفس خود تجدید نظر کرده و راه افزایش آن را پیش بگیرید.
آیا اعتماد به نفس اکتسابی است؟
قطعا بله. اعتماد به نفس ویژگی ذاتی نیست و نمیتوان گفت افراد با میزان مشخصی از اعتماد به نفس به دنیا میآیند. شما میتوانید با افزایش مهارت خود در هر حوزهای، اعتماد به نفس خود در همان حوزه را افزایش دهید.
فقط یک نکته اینجا وجود دارد که باید به آن توجه کنید. اعتماد به نفس تا حد زیادی به استعدادهای ما مربوط است و تواناییهای ما را دربرمیگیرد.
شخصی که در ذات خود توانایی بازی والیبال را داراست میتواند با افزایش اعتقاد خود به توانمندیهایش و افزایش اعتماد به نفس خود در این حوزه، در این ورزش ستاره شود.
ولی فردی را در نظر بگیرید که در والیبال هیچ استعدادی ندارد. او نیز میتوانید در این ورزش اعتماد به نفس خود را افزایش دهد. قطعا با تمرین بیشتر در این کار مهارت لازم را به دست میآورد ولی باید سختیهای بیشتری را تحمل کند و اگر اعتماد به نفس خوبی در این زمنیه نداشته باشد، با اولین شکست پا پس میکشد.
هر فردی با تمرین فراوان میتواند هر مهارتی را یاد بگیرد ولی باید بهای آن را بپردازد. قطعا دفعات اول کارها خوب پیش نخواهد رفت و دچار مشکلاتی خواهد شد که باید آنها را تحمل کرده و به راه خود ادامه دهد. این مشکلات نباید او را ناامید کنند.
همه ما در زندگی، در زمینههایی استعداد داشته و در زمینههایی استعداد نداریم که میتوانیم با تمرین آن را به دست آوریم. ولی راه موفقیت در حوزهای که در آن استعداد داریم بسیار آسانتر است.
ما نباید فقط کارهایی را ببینیم که نمیتوانیم انجامش دهیم. با این دیدگاه فقط ناامیدی را وارد زندگی خود کرده و عزت نفس خود را کاهش میدهیم.
هر شخصی با دیدن استعدادهایش، به راحتی میتواند راه خود را ادامه دهد و از مشکلات مسیر سر باز نزند.
اعتماد به نفس بالا چیست و چه علائمی دارد؟
شما نباید اعتماد به نفس بالا را با اعتماد به نفس کاذب اشتباه بگیرید. این دو مفهوم عموما با هم اشتباه گرفته میشوند و مرز باریک میان آنها به چشم نمیآید.
اعتماد به نفس کاذب یا اصطلاحا اعتماد به سقف به هیچ وجه نکته مثبتی در خود ندارد و یک ویژگی مخرب برای هر فرد است. اگر شما دارای تفکری خوب و مناسب نسبت به تواناییهای خود در حوزه مورد علاقهتان هستید و این تصور کاملا واقعی است، پس از اعتماد به نفس بالا برخوردارید.
در غیر این صورت شما از داشتن اعتماد به نفس کاذب رنج میبرید. در صورتی که شما در کاری توانایی نداشته ولی تصور میکنید در آن حوزه بهترین هستید و اقدام به انجام حرفهای آن میکنید، اعتماد به نفس کاذب دارید که علاوه بر خطر و استرسی که برای شما دارد، ممکن است برای دیگران نیز خطرناک باشد.
برای مثال شخصی را در نظر بگیرید که در کار پر خطر آتش نشانی در حال آموزش دیدن است. این فرد از اعتماد به نفس کاذب در این حوزه برخوردار است و پس از گذراندن چند جلسه به این نتیجه میرسد که کاملا حرفهای است و نیازی به آموزش بیشتر ندارد.
اگر این فرد که هنوز توانایی کامل را کسب نکرده در یک عملیات حساس شرکت کند، علاوه بر جان خودش میتوانید جان سایر افراد و حتی همکارانش را به خطر بیندازد.
برای اینکه بتوانید این دو شخصیت را از یکدیگر تشخیص دهید، میتوانید ویژگیهای افراد با عزت نفس بالا را مطالعه کنید:
- ایجاد حس خوشحالی و خوشنودی (به علت دست یافتن به موفقیتهای مختلف)
- داشتن انگیزه و انرژی بیشتر برای رسیدن به اهداف
- بر احساسات خود کنترل دارند.
- با اقتدار صحبت میکنند.
- به آسانی رنجیدهخاطر نمیشوند.
- از موفقیت دیگران نمیهراسند.
- روی نقاط قوت خود تمرکز میکنند.
- قاطعانه تصمیم میگیرند.
- در انجام کارها پیشقدم میشوند.
- پذیرا و گشادهرو هستند.
- با محبت و فروتن هستند.
- همیشه در حال یادگیری هستند.
اعتماد به نفس پایین چیست و چه علائمی دارد؟
همانطور که در تعریف اعتماد به نفس گفتیم، شخصی که دارای اعتماد به نفس بالاست به خود و توانمندیهایش باور دارد و میداند حتی اگر در کاری حرفهای نبوده و روش انجام آن را نداند، میتواند با کمی آموزش، کار خود را پیش ببرد.
ولی شخصی که اعتماد به نفس پایینی در هر حوزهای دارد، مطمئن است که نمیتواند هیچ کاری را انجام دهد. این شخص حتی اگر در کاری کاملا حرفهای باشد باز هم احساس ناتوانی کرده و نمیتواند کار خود را به خوبی انجام دهد.
جمله “من نمیتوانم” شعار این دسته از افراد است. کمبود اعتماد به نفس دارای علائم زیر است:
- ویژگیهای رفتاری: مطیع، تابع، تسلیم، سلطه پذیر، کناره گیر، سربه زیر، بامحبت، بی پناه، دستپاچه، دودل، بدبین، خودمقصر، مردد، بدبین، هراسان، نامطمئن
- رفتارهای کلامی: گفتن جملاتی نظیر تعجب میکنم، شاید، فکر میکنم، احتمالا، ببخشید، حدس میزنم، نمیتوانم، از اینکه زحمتتان می دهم متاسفم، نمیدانم چه بر سرم آمد
- رفتارهای بدنی: دستها را به هم مالیدن، حرکات ناآرام، پاها را روی هم انداختن، وول خوردن، چشمان پایین افتاده، قامت خمیده و قوزدار، صدای یکنواخت و بی حالت، صحبت کردن ملایم، غرولند کردن، خاموش شدن
- رفتارهای هیجانی: ترس، تشویش، اضطراب، افسردگی، احساس گناه، آزار و اذیت کردن، رفتار کنایه آمیز، تنبلی، گیجی
دلایل کمبود اعتماد به نفس
اعتماد به نفس پایین دلایل مختلف و زیادی دارد ولی در این بخش قصد داریم مهمترین و ریشهایترین دلایل را بیان کنیم:
گذشته هر فرد
اتفاقی که در گذشته تجربه کردهایم و روابط ما با سایر اعضای خانواده و دوستان در گذشته، تاثیر بسیاری در اعتماد به نفس ما دارد.
مهمترین این روابط و تجربیات به دوران کودکی و والدین ما برمیگردد. رفتارهای اشتباهی که پدر و مادر با کودکان دارند، تاثیر مهمی در اعتماد به نفس کودکشان میگذارد.
ریشه این رفتار اشتباه والدین نیز ریشه در کودکی آنها و رفتار والدین آنها دارد. ما نباید این رفتارها را با کودکان خود داشته باشیم. این زنجیر باید از یک مقطعی قطع شود و ادامه پیدا نکند. در غیر این صورت جامعهای با اعتماد به نفس پایین به وجود خواهد آمد.
ارتباطات بد در سنین بزرگسالی
تمام مشکلات ما در رابطه با اعتماد به نفس پایین، فقط به دوران کودکی برنمیگردد. افرادی وجود دارند که دوران کودکی خوبی دارند ولی به دلیل یک شکست عاطفی، تجربه خیانت و … به طور کامل خود را باختهاند و اعتماد به نفس آنان از بین رفته است.
در حالت کلی میتوان گفت شکست در روابط و داشتن ارتباط بد و ناموفق یکی از مهمترین دلایل کاهش و کمبود اعتماد به نفس میباشد.
شکستهای مختلف در زندگی
شکستها یکی از دلایل مهم در تضعیف روحیه و عزت نفس افراد است. زمانی که شما در هر زمینهای (کاری، شخصی و …) شکست را تجربه میکنید، به سختی میتوانید آن را قبول کرده و مجددا برای انجام آن تلاش کنید.
این موضوع است که اعتماد به نفس را از بین برده و به کمبود آن کمک میکند.
اهمیت دادن بیش از حد به نظر دیگران
این موضوع را میتوان به عنوان یکی از نتایج اعتماد به نفس پایین نیز در نظر بگیریم. ولی تا زمانی که افراد بیش از آنچه باید به نظر دیگران اهمیت بدهند، نمیتوانند به خود و تواناییهای خود توجه کرده و آنها را کشف کنند.
علاوه بر آن زمانی که شما در این شرایط، نظر منفی یا واکنش بدی از اطرافیانتان ببینید، روحیه خود را باخته و اعتماد به نفس شما ار بین میرود.
تاثیر اعتماد به نفس در زندگی چیست؟
همانطور که گفتیم، اعتماد به نفس همان توانمندیها و باور ما به تواناییهای خود در هر حوزه خاصی است. این یک فاکتور مهم در تمام زندگی ماست.
نداشتن توانمندی و باور به خود در هر حوزهای باعث شکست ما در آن حوزه خواهد شد. ما باید در موضوعات مهم زندگی، به خود باور داشته باشیم تا بتوانیم شرابط خوبی را تجربه کنیم.
از مهمترین زمینهها میتوان به زمینههای کاری، زندگی مشترک، ارتباط با اطرافیان، موقعیتهای تحصیلی و … اشاره نمود.
زمانی که شما به خود باور داشته و بدون احساس ترس بتوانید مسئولیتهای جدید را قبول کنید، موفقیت کاری و شغلی شما تضمین شده است. شما با چنین روحیهای قطعا میتوانید پیشرفت و ترقی کنید.
برای اینکه بتوانید همسری خوب و مناسب پیدا کرده و او را تحت تاثیر قرار دهید، باید فردی محکم، باصلابت و کامل به نظر برسید و برای داشتن چنین ویژگیهایی باید در این زمینه اعتماد به نفس بالایی داشته باشید. به همین دلیل است که داشتن اعتماد به نفس بالا در زتدگی مشترک از اهمیت بالایی برخوردار است.
زمانی که شما اعتماد به نفس پایینی داشته باشید، در جمع دوستان و آشنایان خود به فردی گوشهگیر تبدیل خواهید شد. این گوشهگیری و عدم توانایی در ارتباط گرفتن با افراد دیگر باعث میشود کسی تمایل پیدا نکند به شما نزدیک شود و احساس تنهایی شدیدی پیدا کنید.
به همین دلیل است که اعتماد به نفس بالای شما در برقراری ارتباط با دوستان و آشنایان از اهمیت بالایی برخوردار است. در حالت کلی میتوان گفت شما هیچ جنبهای از زندگی را پیدا نمیکنید که اعتماد به نفس پایین باعث آسیب دیدن آن نشود.
آموزش تقویت اعتماد به نفس
در حالت کلی در آموزش تقویت اعتماد به نفس دو قانون مهم و اساسی وجود دارد که اگر این موضوعات را رعایت نمایید میتوانید اعتماد به نفس خود را در تمامی جهات و جوانب افزایش دهید. مهمترین راه و روش برای افزایش اعتماد به نفس این است که دو نکته را به شدت رعایت کنید:
- تصور ذهنی خود در رابطه با توانایی در حوزه مورد نظرتان را بهبود بخشید.
- مهارت خود را در آن زمینه بالا ببرید.
برای مثال اگر میخواهید زبان انگلیسی را یاد بگیرید و در این زمینه اعتماد به نفس بالایی داشته باشید، باید زمانی از روز خود را به این فکر کنید که در زبان انگلیسی عالی هستید و بسیار روان صحبت میکنید و تصور ذهنی خود را در رابطه با این زبان بهبود بخشید.
علاوه بر آن باید زمانی را به تمرین زبان اختصاص دهید و مهارت خود را در این زمینه افزایش دهید. این کار باعث میشود روز به روز به تصور ذهنی خود نزدیکتر شوید و اعتماد به نفس شما در کنار مهارتتان افزایش پیدا کند.
در رابطه با آموزش تقویت اعتماد به نفس میتوان گفت شما به باور توانمندیهای خود احتیاج دارید. زمانی که به این باور برسید که میتوانید از پس هر کاری بربیایید، اعتماد به نفستان نیر در همان حوزه افزایش پیدا خواهد کرد. البته همان طور که تا کنون به آن اشاره نمودیم، باید گفت که نمیتوانید بدون داشتن مهارت در انجام فعالیت مورد نظرتان، اعتماد به نفستان را حفظ کنید.
پس بازهم تکرار میکنیم که در آموزش تقویت اعتماد به نفس شما تنها به باور و آموزش نیاز دارید.
تمرینات افزایش اعتماد به نفس
در بخش قبل بیان کردیم که برای افزایش اعتماد به نفس باید دو اهرم وجودی خود را در زمینه مورد نظر، قوی کنیم: اهرم ذهنی و اهرم فیزیکی.
یک تمرین مهم برای قوی کردن اهرم ذهنی این است که شما زمان مشخصی از روز خود را به فکر کردن اختصاص دهید. باید در رابطه با موضوع مورد نظر خود فکر کنید و خود را درحالی تجسم کنید که به بهترین حالت ممکن، در حال انجام آن کار هستید.
این کار باعث میشود ذهن شما برای انجام کار و فعالیت مورد نظر قدرتمند شود و برای آن آماده شوید.
حالا برای اینکه ذهن شما این موفقیت را بپذیرد، باید هر روز به تمرین بپردازید و مهارت خود را در موضوع مورد نظر افزایش دهید.
قبلا هم گفتیم که اعتماد به نفس ویژگیای است که باید در هر حوزهای آن را سنجید و افزایش داد. یعنی شما ممکن است در ورزش والیبال عالی باشید و اعتماد به نفس بالایی در این زمنیه داشته باشید ولی در زمینه آشپزی هیچ استعدادی نداشته و اعتماد به نفس پایینی در این زمنیه داشته باشید.
پس نباید فکر کنید خوب نبودن شما در زمینهای مشخص، میتواند روی کل زندگی شما تاثیر بگذارد.
یک نکته مهم دیگر در افزایش اعتماد به نفس این است که باید در هر حوزهای هدف نهایی خود را مشخص کنید. زمانی که هدف شما مشخص باید میدانید حد نهایی و دلخواه شما چیست و برای ایجاد احساس خشنودی از خودتان دچار گیجی نخواهید شد.
برای مثال همان یادگیری زبان انگلیسی را در نظر بگیرید. شما باید هدف و تارگت نهایی خود در این یادگیری را مشخص کنید. باید بدانید میخواهید صرفا متوجه متون انگلیسی شوید یا قصد دارید تا حد نهایی این زبان پیش رفته و مانند یک فرد انگلیسی زبان، به آن مسلط شوید.
این هف است که به شما میگوید موفقیت در یادگیری زبان را چگونه تصور کنید و برای رسیدن به چیزی که میخواهید، چگونه و چهقدر تمرین نمایید.
نتیجهگیری
اعتماد به نفس یکی از موضوعات مهم در زندگی هر فرد است. همه ما تا به حال بارها این کلمه را شنیده و استفاده کردهایم. ولی آیا معنی و مفهوم اعتماد به نفس را به همان دقت و اطمینانی که از آن استفاده میکنیم، میدانیم؟
بیشتر ما نمیدانیم اعتماد به نفس چیست و دقیقا چه مفهومی دارد. ما در این مطلب شمارا با مفهوم اعتماد به نفس به صورت کامل آشنا کردیم و گفتیم همان توانمندی و اعتقادی است که به توانایی خود در هر حوزه خاص داریم.
یکی از نکات مهم در رابطه با این مفهوم این است که نباید آن را با عزت نفس اشتباه بگیریم و هر دو را یکی بدانیم. اعتماد به نفس و عزت نفس باهم متفاوت هستند و در واقع اعتماد به نفس بخشی حیاتی از عزت نفس میباشد.
شما با مطالعه این مطلب به صورت کامل با اعتماد به نفس، نشانهها کمبود یا بالا بودن آن و راهها و تمرینات افزایش اعتماد به نفس آشنا شدید. در صورتی که در رابطه با هر قسمت از این مطلب سوال یا نظری دارید میتوانید از طریق بخش نظرات این صفحه با ما در میان بگذارید.
دیدگاهتان را بنویسید