چگونه با اعتماد به نفس صحبت کنیم؟
آیا شما هم موقع حرفزدن در جمع دچار استرس میشوید؟ یا کلمات را گم میکنید و دمدستیترین پاسخها را انتخاب میکنید تا از مهلکه رها شوید!؟
فقط شما اینطور نیستید، فوبیای سخنرانی در جمع یکی از شایعترین انواع ترس است. اما خوشبختانه فنبیان و با اعتماد به نفس صحبت کردن یک مهارت است که میتوانیم با آموزش و تمرین آن را در خود پرورش دهیم.
ما اینجا هستیم تا با ارائهی راهحلهای کاربردی به شما کمک کنیم تا در جمع بدرخشید و به هیچ عنوان رشتهی کلام را از دست ندهید.
آنچه در این مطلب میخوانید!
خودتان را از قبل آماده کنید
هر زمان که وارد گفتگو، سخنرانی یا جلسه مهمی میشوید، مطالب خود را از قبل شناسایی کنید. حدس بزنید شخصی که با او قرار گفتگو دارید از شما چه سوالاتی میپرسد؟ توقع شنیدن چه چیزهایی را از شما دارد؟
شاید فکر کنید خب اینکه خیلی ساده است! او از من در مورد شغل، سن و بدیهیاتی میپرسد که هیچ نیازی به فکر کردن ندارد. اما ما ابتدا در زمینهی همین بدیهیات است که باید خوب خودمان را نشان دهیم تا بقیه متوجه تسلطمان شوند.
بنابراین به اینکه چطور خودتان را به بهترین شکل معرفی کنید بیندیشید. هنوز هم وقتی سن بعضی افراد را میپرسیم، احتیاج به اندکی تامل دارند!
اگر هم قرار است یک کنفرانس مهم ارائه دهید، گذشته از اینکه باید روی تمام مطالب تمرکز داشته باشید، باید سوالات احتمالیای که دیگران ممکن است از شما بپرسند را هم مدنظر قرار دهید.
عدم آمادگی، شما را در شرایط نامطلوبی قرار میدهد و اعتماد به نفستان را فوراً متزلزل میکند.
قبل از صحبت کردن فکر کنید
دوست من، یک فرد با اعتماد به نفس دلیلی نمیبیند در هر جمعی و در هر زمینهای اظهارنظر کند. قرار نیست همیشه حرفی برای گفتن داشته باشید. اتفاقاً گاهی سکوت نشاندهندهی سطح بالای شخصیتی شما است. به طور مثال در جلسات کاری نیاز به سخن گفتن و اظهار نظر در تمامی زمینههای مطرح شده در حلسه نیست و توصیه میشود برای بالا بردن میزان اعتماد به نفس در محیط کار حتما در مسائل وارد بحث شوید که تخصص و دانش کافی در آن را دارید.
بنابراین قبل از حرفزدن فکر کنید که واقعاً احتیاجی به ابراز عقیده است؟ و اگر بله برای چند لحظهی کوتاه به این بیندیشید که هوشمندانهترین پاسخ چه میتواند باشد. عجول نباشید و با طمانینه پاسختان را ارائه دهید.
دلیل اهمیت سخنانتان را مشخص کنید
چرا باید از کلماتی که شما ادا میکنید استقبال شود؟ وقتی شما خودتان به سخنانتان باور نداشته باشید چرا باید دیگران متوجه ارزشمندی آنها شوند؟
با پرسیدن اینگونه سوالات از خود، میتوانید به این باور برسید که واقعاً سخنان مفیدی برای ارائه به دیگران دارید. همین باور زمینهی بسیار خوبی برای تسلط شما در صحبت کردن است.
به جای اینکه از ابتدا به دنبال کمال باشید، دست به کار شوید
یک اشتباه رایج در مورد اعتماد به نفس این است که اغلب مردم فکر میکنند اگر این احساس را داشته باشند میتوانند موفق شوند، درحالیکه اطمینان به خود حاصل عملکرد افراد است.
یعنی تا شما تجربهی خوشایندی در سخنوری نداشته باشید احساس توانمندی در این زمینه نخواهید کرد. پس بهتر نیست به جای تلفکردن وقت، شروع کنید؟
دفعات اول ممکن است حرفتان را فراموش کنید، تپق بزنید و حتی تپش قلب بگیرید اما به مرور همهچیز درست میشود. هیچکس در کاری برای بار اول بدون نقص نیست. پس از این به بعد در جمعها بیشتر صحبت کنید و ارائههای تحصیلی و مصاحبههای شغلی را مدام به بعد موکول نکنید. در یک جمله اگر بخواهم بگویم: خودتان را به چالش بکشید!
ابتدا مکالمه را تجسم و سپس عمل کنید
قبل از جلسه یا مکالمه شرایط را تجسم کنید. خودتان را ببینید که با اطمینان و شایستگی دیدگاهتان را بیان میکنید. به دلیل اینکه مغز ما تفاوتی بین تجسم و واقعیت قائل نمیشود، هر چه بیشتر این کار را تکرار کنید نتیجهبخشتر خواهد بود.
این ترفندی است که بسیاری از سخنوران برتر از آن استفاده میکنند. با تجسم مثبتترین نتیجه از موقعیت، احساس قدرت و اطمینان به شما دست میدهد و بهتر متوجه هدفتان میشوید.
بیان عبارتها از طریق «من فکر میکنم»
برای اینکه واقعاً اعتماد به نفستان را نشان دهید لازم است در بیان عقیده افراط نکنید. منظور از افراط این است که نظر خودتان را شاخص و مبنای صحت چیزی قرار ندهید. مخاطبان بسیار هوشمندند و تحمیل نظر شما بیشتر موجب گارد گرفتن آنان میشود.
بنابراین خیلی راحت قبل از صحبت کردن بگویید: «به نظر من…» یا «من فکر میکنم…». با همین ترفند ساده نهتنها دیگران نسبت به عقاید شما گارد نمیگیرند بلکه شما را به عنوان فردی صاحبنظر به یاد میسپارند.
البته باید کاملاً روی مطالبتان آگاهی داشته باشید.
بر حقایق تمرکز کنید نه احساسات
برای اینکه دیگران به سمت نظرات، پیشنهادات و راهحلهای شما کشش داشته باشند، باید در نحوهی برقراری ارتباط با آنها شفاف باشید. اگر در سخنرانی یا مکالمه از آمار و اطلاعات اثباتشده استفاده کنید، قاطعیت بیشتری خواهید داشت و وقتی با قاطعیت کامل صحبت کنید، قدرت بیشتری در شما احساس میشود. بنابراین همواره اطلاعات خود را بهروز نگه دارید، مطالعه کنید و از اخبار مهم غافل نشوید.
یک سخنرانی احساسی میتواند بسیار هم جذاب باشد، اما یک سخنران دائماً احساسی هرگز! اصلاً خودتان انتخاب کنید: عادل فردوسیپور یا جواد خیابانی؟!
اگر لازم است روی صدایتان کار کنید
فکر میکنید کلاس گویندگی برای افرادی است که میخواهند گوینده شوند؟ نه لزوماً!
شما برای اینکه در صحبت کردن اعتماد به نفس داشته باشید باید صدای تاثیرگذاری هم داشته باشید. بعضی افراد تن صدای بلندی دارند، بعضی هم پس از چند دقیقه صحبت دچار گرفتگی صدا میشوند. صدای شما روی شنونده تاثیر بسیار زیادی دارد. بنابراین اگر لازم است بدون هیچ نگرانیای در یک کلاس گویندگی ثبتنام کنید. راهکارها و تمارین بسیار زیادی برای رسیدن به صدای ایدهآلتان وجود دارد.
نتایج را رها کنید
مدام فکر میکنید دیگران نسبت به آنچه میگویید چه نظری خواهند داشت؟
یکی از دلایلی که مردم نظرات خود را بیان نمیکنند و سکوت را ترجیح میدهند این است که آنها بیش از حد به نتیجهی صحبتهای خود وابستهاند. به نتایج فکر نکنید. شما باید صحبت کنید و صریحاً موضع خود را نشان دهید.
اینکار صرفنظر از پاسخ، ارزش انجام را دارد! هر چه کمتر به افکار احتمالی دیگران وابسته باشید، اعتماد به نفس بیشتری در صحبت کردن خواهید داشت.
فضا را برای تقلید آماده کنید
حرفزدن چه کسی را تحسین میکنید؟ فرقی نمیکند شخص مدنظر یک بازیگر باشد یا حتی دوستتان. از خود بپرسید او در سخنگفتن چه ویژگیهایی دارد؟ و سپس سعی کنید شبیه فرد مورد نظر عمل کنید. پس از مدتی میبینید تکلم به سبک آن فرد برایتان طبیعی به نظر میرسد و به یک عادت مثبت تبدیل شده است.
تنفس دیافراگمی را فراموش نکنید
وقتی عصبی یا هیجانزده میشویم آگاهی بر تنفس بسیار اهمیت مییابد. اطمینان از وجود اکسیژن کافی در خون برای ایجاد تسلط در صحبت کردن ضروری است. قبل از اینکه شروع به صحبت کنید، یک نفس عمیق بکشید تا احاطهی بیشتری روی موضوع داشته باشید.
هنگام صحبت کردن، تنفس آرام، پیوسته و عمیق باعث میشود صدایی آرام، پایدار و عمیقی هم داشته باشید. کلید دستیابی به این نوع تنفس این است که مطمئن شوید نه تنها با قفسهی سینه نفس میکشید بلکه اکسیژن به شکمتان نیز میرسد. در واقع در این نوع تنفس دیافراگمی یا شکمی باید قفسهی سینه منبسط شود و شکمتان با هر دم و بازدم بالا و پایین برود.
شمردهشمرده صحبت کنید
افرادی که تند و هیجانزده صحبت میکنند، بیش از اینکه مسلط به نظر برسند، خود را عصبی نشان میدهند. بنابراین آرام باشید و بدون عجله جملات را تا پایان ادا کنید. چند جمله را پشت سر هم و ناقص به این امید که شنونده متوجه منظورتان میشود، ردیف نکنید.
همچنین اگر خیلی آهسته صحبت کنید، شنونده خوابآلوده میشود. کارمین گالو، نویسنده کتاب Talk Like TED، ادعا میکند که ۱۹۰ کلمه در دقیقه سرعت ایدهآل برای سخنرانی در جمع است. اگر با سرعت مناسبی صحبت کنید هم تسلط خود را نشان میدهید و هم زمانی مناسبی برای تفکر در مورد آنچه قرار است بگویید به دست میآورید.
لبخند بزنید
آیا این ضربالمثل را شنیدهاید که لبخندها مسری هستند؟
تعدادی از تحقیقات انجامشده نشان میدهد لبخندزدن بر روحیه مخاطبان تأثیر مثبت میگذارد و باعث میشود آنها احساس شادی و آرامش بیشتری داشته باشند. موقع حرفزدن از این مزیت استفاده کنید تا خود نیز احساس شادی و تسلط بیشتری داشته باشید. با لبخند حین صحبت کردن شخصیت شما دوستانه، متین و صمیمی به نظر میرسد. بنابراین از این به بعد لبخند را فراموش نکنید.
تمرین کنید
کلید انجام درست هر کاری، تمرین زیاد است، گفتار نیز از این قاعده مستثنی نیست. اگر یک سخنرانی مهم در پیش دارید قبل از صحبت در جمع، سخنانتان را ضبط کنید. هفتهای یکبار اینکار را تکرار و فایل ضبطشده را گوش کنید. این یک راهکار خوب برای آگاهی از نقاط ضعف و قوتتان است تا بهتر بتوانید تمرینات را ادامه دهید. همچنین ضبط، امکان ارزیابی وضوح صدا را به شما میدهد.
هر چه تمرین بیشتری داشته باشید، کمتر موقع اجرا در عمل انجام شده قرار میگیرید. توصیه ما این است اگر زمان زیادی برای اختصاص به اینکار ندارید، مکالمات تلفنی را ضبط و از هر تماس به عنوان تمرین استفاده کنید.
از دستان خود استفاده کنید
زبان بدن، با پیام شما همراه است و به اندازه کلماتی که از دهان شما خارج میشود اهمیت دارد. در حالی که برخی از حرکات فیزیکی، مانند مرتبکردن لباس یا لمس مو، میتواند حواس شنونده را پرت کند، استفاده از دستها هنگام صحبت کردن راهی عالی برای انتقال هیجان و دانش شما در مورد موضوع است. پس از دستانتان کمک بگیرید.
هیدراته بمانید
مطالعات اثرات مثبت آبرسانی به تارهای صوتی را نشان میدهد. در اصل، نوشیدن آب این تارها را مرطوب نگه میدارد و رسایی صدای شما را افزایش میدهد. بهترین راه برای هیدراته ماندن این است که قبل از احساس تشنگی آب بنوشید. در طول روز به طور منظم این کار را انجام دهید تا بهترین نتیجه را بگیرید.
روی تماس چشمی کار کنید
موقع صحبت کردن در جمع، اطمینان حاصل کنید که با یک نفر تماس چشمی دارید. سعی کنید تماس چشمی خود را حداقل به مدت شش ثانیه بر روی یک فرد ثابت کرده سپس در جهت مخالف به سراغ شخص بعدی بروید.
این نوع تماس چشمی طولانیمدت با افراد باعث میشود مخاطبان احساس کنند با آنها صحبت میکنید. همچنین به شما کمک میکند اعتماد به نفس خود را به مخاطب منتقل کنید. ضمن اینکه تماس چشمی را جایگزین نگاهکردن به اطراف میکنید، مراقب باشید که به طور مکرر و بیش از چند ثانیه به چشم افراد نگاه نکنید، زیرا ممکن است این کار باعث ناراحتی آنها شود.
آواها را حذف کنید
آواهایی مانند «امممم» را حذف کنید. چراکه استفاده از آنها نشاندهندهی عدم اطمینان فرد گوینده است. بنابراین اگر میخواهید در سخنگفتن مطمئنتر به نظر برسید، این آواها را به طور کامل حذف کنید.
چه چیزی باید جای آنها بگذارید؟ هیچ چیز. اگر کمی فرصت نیاز دارید تا به آنچه باید بگویید فکر کنید، فقط مکث کنید. مکثهای کوتاه فوقالعاده قدرتمند هستند زیرا باعث جذب افراد میشوند. اگر بتوانید آن لحظات کوتاه سکوت را بدون احساس نیاز به صداهای بیهوده ادامه دهید، مردم اقدام به قطع سکوت میکنند و حدسهایی را که در ذهن دارند به زبان میآورند. این به هیجانآمدن مخاطبان جذاب نیست؟
پس خود را منضبط کنید تا از عادات نادرست در تکلم مانند به کار بردن «امم» و عبارات خالی تکراری، خودداری کنید.
قبل از دویدن گامهای کوچکی بردارید
اگر ایدهای در ذهنتان است که از مطرحکردن آن در جمع تعلل دارید، ابتدا آن را با شخصی که به او اعتماد دارید و با او احساس راحتی میکنید در میان بگذارید و بازخورد بخواهید.
اگر او شما را به مطرحکردن ایده تشویق کرد متعهد شوید که این کار را انجام میدهید. به این شکل شما چشماندازهای خارجی صحبتی که در ذهن دارید را میسنجید. بازخورد معتبر از منبع معتبر میتواند اطمینان و تسلط شما را افزایش دهد و به خروج از منطقهی امنتان کمک کند.
آنچه را که میخواهید بگویید بنویسید
اگر در شرایطی قرار گرفتید که باید در زمان کوتاهی خودتان را برای یک سخنران یا ارائه آماده کنید، هیچ اشکالی ندارد که در یک کاغذ کوچک کمی خلاصهنویسی کرده باشید. قرار نیست واو به واو را نوشته باشید، همینکه مراحل بیانیهتان در کاغذ مشخص باشد و بدانید بعد از چه مطلبی باید چه چیزی بگویید کافیست.
اینکه مدام نگاهتان روی کاغذ باشد اصلاً حرفهای نیست و نشاندهندهی عدم تسلط شما در صحبت کردن است. نوشتن هم به شما دلگرمی میدهد و هم به دیگران ثابت میکند که این سخنرانی برای شما مهم است و برای فکر کردن روی آن وقت گذاشتهاید.
مدافع دیگران باشید
اگر در جمعی در حال صحبت کردن بودید و حس کردید افراد دیگری نیز حرفی برای گفتن دارند از آنها حمایت کنید تا نظراتشان را بگویند. فردی که مدام دست خود را بالا میبرد را نادیده نگیرید، مثلاً میتوانید بگویید: «من فکر میکنم شما حرفی برای گفتن دارید اگر اینطور است همگی به سخنان شما گوش میدهیم.» اینکه مدافع دیگران باشید نهتنها به شما احساس قدرت میدهد بلکه باعث میشود در فرصت بهدستآمده به افکارتان سروسامانی بدهید.
ابراز قدردانی کنید
دکتر رامیرو زونیگا ارتباط بین قدردانی و اعتماد به نفس را اینطور توضیح میدهد: «وقتی یک سخنران قدردانی میکند، در واقع فضای مثبتی ایجاد میشود. نمایش قدردانی این پیام را میرساند که همهچیز خوب است و رو به جلو حرکت میکند.» بنابراین مکالمه را با کمی قدردانی و خیر مقدم آغاز کنید تا از همان ابتدا تسلط خود را منتقل کنید.
حالت خوب خود را حفظ کنید
بالا نگه داشتن سر و شانهها علاوه بر اینکه موجب اطمینان خاطر میشود، صدایتان را نیز بهبود میبخشد. حالت خوب شما را قادر میسازد تا از طریق شکم عمیق نفس بکشید و به این ترتیب صدایتان را به وضوح در سراسر فضا پخش کنید.
اگر ایستادهاید برای داشتن حالتی خوب باید شانههایتان را به عقب متمایل کنید، سرتان را بالا بگیرید، به جلو نگاه کنید و پاهای خود را محکم روی زمین بکشید. در صورتی که نشستهاید هیچ قوسی به کمر ندهید، صاف بنشینید و زیاد پاها را باز یا بسته نکنید. موضعی را اتخاذ کنید که نشان میدهد شما حاضر، متمرکز و شایستهی احترام هستید.
حتی اگر احساس اطمینان و تسلط ندارید با قدمهایی مطمئن و لبخند بر لب وارد اتاق شوید یا روی صحنه بروید. حفظ این حالت به شما کمک میکند تا باور کنید برای موقعیت آماده هستید. دیگران نیز باور خواهند کرد!
اقتدار داشته باشید
وقتی افراد از آنچه میگویند مطمئن نیستند، میزان صدای آنها به طور خودکار در انتهای جمله بالا میرود. شما معمولاً این موضوع را در شنیدن سوالات حس میکنید اما موقع اظهارنظر نیز ممکن است این اتفاق بیفتد.
اگر میخواهید یک قدرت اضافی به گفتار خود اضافه کنید، برعکس عمل کنید. یعنی جملات و حتی سوالات خود را با کاهش صدا به پایان برسانید. این انحراف رو به پایین باعث میشود شما نسبت به گفتهی خود بسیار مطمئنتر به نظر برسید.
بر فرایند تکلم آگاهی داشته باشید
بسیاری از مشکلات در تکلم مانند تند صحبت کردن، سفتکردن صدا، تنفس از قفسهی سینه به جای شکم و… زمانی رخ میدهد که ما آگاهی خود را از دست بدهیم. وقتی آنقدر در حرفهای بعدی یا آنچه شنوندگان دربارهی ما فکر میکنند غرق میشویم این عادتهای بد کمکم جا میافتند.
برای جلوگیری از این مسئله، هنگام صحبت کردن از صدای خود آگاه باشید. این امر باعث میشود شما پایبند بمانید تا این عادات ناپسند بدون توجه به شما در وجودتان نهادینه نشوند.
بر زمان حال تمرکز کنید
وقتی صحبت میکنید، به راحتی نمیتوانید در فکر این باشید که در آینده چه خواهید گفت. پس حین تکلم فقط روی حرفهایی که اکنون باید بگویید تمرکز کنید تا رشتهی کلام را از دست ندهید و مسلط بمانید. اگر تمرکز زیادی بر روی مرحله بعدی داشته باشید، تنفس، آرامش یا سرعت مناسب را فراموش میکنید که این موضوع ممکن است مسیر صحبت شما را منحرف کند.
قبل از جواب دادن مکث کنید
در جواب دادن به سخنان و سوالات افراد عجله نکنید، این یکی از اشتباهات رایجی است که اغلب هنگام برقراری ارتباط انجام میشود. عجله برای صحبت کردن بلافاصله پس از اتمام حرفهای طرف مقابل، به وضوح نشان میدهد که شما بدون تجزیه و تحلیل گفتههای وی فقط منتظرید تا نوبتتان شود و آنچه را آماده کردهاید بگویید. این رفتار باعث میشود فرد از خود بپرسد آیا هر آنچه گفتم را به خوبی شنیده است؟
بنابراین، یک یا دو ثانیه پس از اتمام حرفهای طرف مقابل برای جواب دادن مکث کنید و سپس با آرامش و تسلط، کلمات مناسب را به کار ببرید. به یاد داشته باشید، مکالمه یک مسابقه نیست که بخواهید تمام افکار خود را در حد امکان بازگو کنید. وقت بگذارید، کمی فکر کنید و بعد سنجیده بگویید. خواهید دید که دیگران نیز از تسلط شما آگاه میشوند.
جمعبندی
همهی انسانها در زندگی روزمره و شغلی خود ناگزیر از برقراری ارتباط با دیگران هستند. تاثیرات اعتماد به نفس در زندگی بسیار زیاد است و اگر در تعاملات خود به این مقوله توجه داشته باشیم، میتوانیم افراد را تحت تاثیر قرار دهیم و آنان را با خود همسو کنیم. ما در گروه آموزشی رضا کلاهی به این مسئله توجه ویژه داریم، به همین دلیل در این مقاله راهکارهای متعددی برای تسلط در سخن گفتن به شما عزیزان معرفی کردیم. با تمرین این نکات کاربردی دیگر از صحبت کردن در جمع مضطرب نمیشوید.
شما فکر میکنید استعداد سهم بیشتری در خوب صحبت کردن دارد یا تمرین و آموزش؟ به نظر شما کدام یک از راهکارهای معرفیشده در این مقاله اثربخشی بیشتری دارد؟
ضمن تشکر از همراهی شما تا پایان این مقاله، منتظر نظراتتان هستیم.
Refrences:
How to Speak with Confidence and Sound Better (Read more at: https://www.scienceofpeople.com/speak-with-confidence/)
دیدگاهتان را بنویسید